Melazma

Melazma; genellikle alın,yanaklar,üst dudak ve çenede yerleşen koyu kahverengi yamalar şeklinde renk değişimi ile karakterize bir cilt hastalığıdır. Yüz bölgesinde genellikle simetrik yerleşim gösterir. Chloasma melazmanın hamilelikte oluşan şekline verilen isimdir. Daha sıklıkla doğurganlık çağındaki (20-50 yaş) kadınlarda ortaya çıkmaktadır. Hastaların %10'unu erkekler oluşturmaktadır.

Melazmanın oluşum sebebi deride pigment oluşturan melanosit adı verilen hücrelerin bölgesel olarak daha fazla melanin pigmentini üretmesidir. Hücre sayısında artış olmadan sadece pigment üretiminde artış sözkonusudur.

Genetik yatkınlık oluşumunda önemli rol oynar. Asyalılar ve Ortadoğu'lularda daha sık gözlenmektedir.

Güneş ışınları melazmanın daha belirginleşmesine neden olmaktadır.

Doğum kontrol hapları ve hormon replasman tedavisi altındakilerde daha sık gözlenmektedir.

Melazma pigmentlerin yerleşim yerine yüzeyel, derin yada miks tipler olarak ayrılmaktadır. Derin tipte melazmanın rengi koyu kahve-mavimtrak ve sınırları belirsiz iken, yüzeyel melazma lezyonları kahverengi, keskin sınırlı karakterdedir. Miks tipler kahverengi gri renkte olabilir. Derin yerleşimli olanlar tedaviye daha zor yanıt verirken yüzeyel olanlarda tedaviye yanıt daha iyi olmaktadır.

Wood lambası(Ultraviyole lamba) ile karanlık odada yapılan muayene ile lekenin derinliği belirlenebilir. Wood lambası ile aydınlatıldığında leke belirsizleşiyorsa derin, leke daha keskin kenarlı ve koyu renkli hale geliyorsa yüzeyel özelliktedir.

Melazma tedavisinden önce Wood lambası ile lekenin derinliği saptanır. Tedavide kombine yaklaşımlar başarı şansını arttırmaktadır. Lokal olarak kullanılan leke açıcı ajanlar yanında , antioksidan destekler ve lazer tedavileri başarı şansını arttırmaktadır. Melazma tedavisinde öncelikli olan cildin güneşten sıkı korunması ve lekenin koyulaşmasının önüne geçilmesidir.Bunun yanında profesyonel yaklaşımlar şu şekildedir:
1. Tretinoin, kojik asid, hidrokinon, vitamin c gibi leke açıcı ajanların düzenli olarak kullanımı,
2. Düzenli peeling tedavileri,
3. Dermaterapi ve beraberinde leke açıcı serum uygulanması,
4. Lazer tedavileri
a) IPL,
b) Pulsed dye lazer(510nm),
c) Q-switched ruby lazer(694 nm),
d) Q-switched alexandrite lazer(750nm)
e) Q-switched Nd-Yag lazer(1064nm),
f) Ruby lazer
5. PRP,
6. Mezoterapi

Lazer uygulamalarında soyarak ya da melanin pigmentini harap ederek etki oluşturmaya çalışılır. Lazer tedavisinde önemli nokta ısı hasarı ile pigment oluşumunun tetiklenmemesidir. Olabildiğince hafif dozlarla işlem yapılması PIH(postenflamatuar pigmentasyon) oluşum rikini azaltacaktır.

Melazma tedavisinde meyve asidli peeelingler ve TCA kullanılabilmesine rağmen içinde leke açıcı aktif içerikler barındıran peeling ürünlerini daha sıklıkla tercih etmekteyiz. Azeleik asid,arbutin, kojik asid, askorbik sid,retinol,idebenon,fitik asid, emblika gibi içerikleri barındıran enzim peeling uygulamalarının yan etki riskleri daha azdır. Peeling türüne göre değişen seans sayısı ve aralıkları olabilmektedir. Peeling tedavi seans aralarında leke açıcı ajanların devam edilmesi gerekmektedir.

Leke tedavisinde leke olan bölgelere leke açıcı Vitamin C, traneksamik asid, glutatyon, pirüvik asid, somon gibi mezoterapi solüsyonlarının mikro enjeksiyonlar yoluyla uygulanması leke renginde açılma sağlayabilmeltedir. Diğer tedavilerle kombine edilmesi başarı şansını arttırmaktadır.

Leke tedavisinde cildin yenilenmesini sağlayan yöntemler etkili olmaktadır çünkü leke oluşumunda güneş faktörü önemli yere sahiptir. PRP ve dermaterapi güneşten zarar görmüş hücrelerin yenilenmesini sağlayarak lekelerin açılmasına yardımcı olur.

Leke oluşum basamaklarında farklı yollarla etkili olan içerikleri barındıran bir çok krem mevcuttur. Profesyonel tedavilerin yanında evde devam tedavisi olarak destekleyici etki gösterirken tek başlarına yeterli olmamaktadırlar.

Ne yazık ki lekelerin tedavisinde %100 garantili bir yöntem yoktur. Uzun süren ve sabır gerektiren bu cilt problemi tedavilere rağmen nüks edebilmektedir. Tıp dünyasında lekenin çözümü için her geçen gün daha etkili yöntemler geliştirilmektedir.